Urlop okolicznościowy to jeden z rodzajów urlopów, który przysługuje pracownikowi z okazji ważnych wydarzeń rodzinnych, takich jak: ślub, chrzest, pogrzeb czy jubileusz ważnej rocznicy małżeństwa. Taki urlop przysługuje pracownikowi raz w roku i trwa zwykle od 1 do 2 dni roboczych. Pracownik, który chce skorzystać z urlopu okolicznościowego musi wcześniej złożyć odpowiedni wniosek do swojego pracodawcy, a w przypadku ślubu czy pogrzebu, załączyć do niego dokument potwierdzający takie wydarzenie. Urlop ten nie obniża ilości dni urlopu wypoczynkowego ani nie skraca zasiłku chorobowego. Urlop okolicznościowy jest więc dobrym rozwiązaniem dla pracowników, którzy chcą uczestniczyć w ważnych i planowanych wydarzeniach rodzinnych.
W Polsce na śmierć rodziców przysługuje nam okolicznościowy urlop. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy z dnia 15 maja 1996 r., pracownik ma prawo do 2 dni wolnych w przypadku śmierci matki, ojca, dziecka, małżonka lub macochy czy ojczyma. Co więcej, pracownikowi przysługuje prawo do wykorzystania urlopu okolicznościowego również w przypadku śmierci teściowej lub teścia. Jest to urlop płatny. Za ten czas pracownikowi przysługuje prawo do wynagrodzenia tak jak w przypadku urlopu wypoczynkowego.
Kluczową zasadą dotyczącą terminów składania wniosków o urlopy okolicznościowe jest ogólna ocena sytuacji. Ważne jest podjęcie działań wystarczająco wcześnie, aby pracodawca miał czas na zorganizowanie zastępstwa. Nie można opóźniać zgłoszenia wyjątkowego zdarzenia. Dlatego wniosek o urlop okolicznościowy związany ze śmiercią członka rodziny należy złożyć jak najszybciej po ustaleniu daty pogrzebu. Jeśli zrobisz to w taki sposób, pracodawca na pewno nie będzie miał żadnych powodów aby odmówić pracownikowi uczestnictwa w uroczystościach pogrzebowych.
W przypadku urlopu okolicznościowego o długości dwóch dni istnieje możliwość podziału i wykorzystania go oddzielnie po jeden dzień. Takie rozwiązanie jest uznawane za dopuszczalne. Można złożyć wniosek o jeden dzień wolny w celu załatwienia formalności związanych z pochówkiem zmarłej osoby, a drugiego dnia w celu uczestnictwa w pogrzebie.
Istotne jest, aby w dniu udzielania urlopu okolicznościowego istniała bezpośrednia zależność pomiędzy okolicznością a przyczyną udzielenia tego urlopu. W związku z tym, w zależności od konkretnej sytuacji, można wziąć urlop w dniu śmierci, pogrzebu lub w innym dogodnym terminie, gdy mają miejsce formalności po zmarłej osobie. Jeśli pracownik nie skorzystał z urlopu okolicznościowego powiązanego z jedną z wymienionych sytuacji, ten urlop przepada. Jeżeli upłynął długi czas od wspomnianych wcześniej sytuacji i nie ma już żadnych zobowiązań z nimi związanych, nie będzie podstaw do udzielenia wolnego.
Anielski Orszak
Międzynarodowy i krajowy transport zwłok